Neuf = un œuf

De negen fundamenten van Grondrecht

Grondrecht is een collectief van bezorgde burgers die zich verenigd hebben als reactie op de PFAS-vervuiling in Zwijndrecht en Antwerpen. Het collectief is gebouwd rond negen fundamentele principes:

I. Meten = (w)eten

Grondrecht eist dat de overheid consequent PFAS-waarden meet in de grond, in het grondwater en in gewassen, in dieren en in mensen, om te voorkomen dat PFAS in de voedselketen terechtkomt. Die metingen moeten in de eerste plaats gebeuren nabij PFAS-hotspots. 

Grondrecht eist dat de overheid steeds de meest actuele normen hanteert voor het testen van PFAS-waarden.

II. Informeren

Grondrecht eist dat de overheid duidelijke richtlijnen hanteert in gebieden die vervuild zijn met PFAS. Tot er meer zekerheid is over de omvang van de vervuiling en vergiftiging, hoort ‘Better safe than sorry’ het motto te zijn.

III. Preventief gezondheidsbeleid

Grondrecht eist dat de overheid gezondheidsbeleid uittekent dat rekening houdt met de risico’s van PFAS-vergiftiging. Indien nodig moet worden overgegaan op preventieve screening op gezondheidsproblemen die gelinkt worden aan PFAS-vergiftiging, zoals verhoogde cholesterol, immuniteitsproblemen en kankers.

IV. Oosterweel en andere openbare werken

Grondrecht eist dat, voor elk project waarvoor met PFAS-vervuilde grond verwerkt wordt, de risico’s voor de omgeving zoveel mogelijk worden beperkt. Voor grote infrastructuurwerken zoals die in het kader van de Oosterweelverbinding, dienen er wetenschappelijk gefundeerde garanties te zijn dat er geen risico’s zijn voor de omwonenden.

Grondrecht eist dat voor de inschatting van dergelijke risico’s de meest actuele normen worden gehanteerd.

V. Inperking en sanering

Grondrecht eist dat de verspreiding van met PFAS vervuilde gronden actief wordt ingeperkt, en dat werk wordt gemaakt van sanering van grond en grondwater. Vervuilde gebieden in de buurt van woonzones moeten prioritair behandeld worden.

VI. De vervuiler betaalt

Grondrecht ijvert voor inperking en sanering op kosten van de vervuiler. Ze eist dat de overheid een voortrekkersrol speelt in het verhalen van die kosten op de vervuiler.

Daarnaast verenigt Grondrecht burgers die schade lijden of geleden hebben omwille van PFAS-vervuiling en ondersteunt hen bij het vorderen van een schadevergoeding. Bijzondere aandacht gaat daarbij naar inwoners die een gezondheidsrisico lopen, particuliere eigenaars van vervuilde gronden, werknemers en landbouwers.

VII. De onderste steen boven

Grondrecht eist dat onafhankelijk wordt nagegaan welke fouten werden gemaakt in het signaleren van de PFAS-vervuiling in Zwijndrecht. Daartoe volgt ze de activiteiten van de parlementaire onderzoekscommissie op de voet, en levert ze input aan haar leden.

VIII. Controle

Grondrecht ijvert voor een strengere controle op industriële lozingen van PFAS, en andere stoffen die een risico vormen voor het milieu. Daartoe eist Grondrecht dat de overheidsdiensten die gebrekkig functioneren onafhankelijk worden doorgelicht.

IX. Voorzorgsprincipe

Grondrecht gelooft in een milieubeleid dat lozing van afvalstoffen maar toelaat, indien met voldoende zekerheid is aangetoond dat die stoffen geen nadelige gevolgen hebben voor het milieu.