Natuurpunt Waasland: “Geplande PFOS- maatregelen zullen probleem verergeren”

---

22.09.2021 | Natuurpunt Waasland

PERSBERICHT

Natuurpunt Waasland: “Geplande PFOS- maatregelen zullen probleem verergeren”

200 bomen mogen niet sneuvelen voor PFOS-berm!

A. Korte samenvatting

Natuurpunt Waasland (NPW) is niet alleen de directe buur van 3M-Zwijndrecht maar is al decennia de officiële beheerder van het naast 3M gelegen Europees beschermde natuurgebied Blokkersdijk. Onze beheerders kennen het terrein én de leefomstandigheden daar beter dan wie ook en stellen dat de nu voorgestelde maatregelen, hoe goed misschien ook bedoeld, een averechts effect zullen hebben.

In onderstaande bladzijden kan u onze argumentatie en waarschuwingen vinden. Ze zijn gebaseerd op terreinkennis en voortschrijdend inzicht. Kort samengevat komt het hierop neer:

1. De ‘beveiligingsberm’ tussen 3M en de E34: 200 bomen mogen niet sneuvelen!
   • Wij verzetten ons absoluut tegen het kappen van het volgroeide boomscherm (200 bomen) omdat daarmee de verspreiding via de lucht van de met PFOS vervuilde grond wordt bevorderd. Uitgerekend die verspreiding via de lucht is nog onvoldoende gekend en heeft al tot heel wat onrust gezorgd in Zwijndrecht en op Linkeroever. Bovendien is dit scherm een mooie landschappelijke afscherming.
   • De opslag van deze PFOS-grond op de terreinen van 3M kan niet in de nu aangekondigde vormgeving. Die berm dient verder van het bomenscherm te komen en dient vooral veel langer te worden om alle vervuilde grond te kunnen opslaan.

2. Stop het PFOS-vervuilde grondwater
   • Om de historische doorsijpeling van met PFOS vervuild grondwater naar de veel lager gelegen Palingbeek en het natuurgebied Blokkersdijk te stoppen, dient rondom het opslaggebied op 3M, tot diep in de grond, een waterkerende wand gebouwd. Die ‘caisson’ of ‘badkuip’ blijft noodzakelijk tot de vervuiling daadwerkelijk gesaneerd is.

B. Uitgewerkte motivatie en plan

Natuurpunt Waasland ziet PFOS-dossier de foute kant opgaan en biedt alternatieven aan

Natuurpunt Waasland (NPW); nooit van gehoord…

De discussie over de PFOS-vervuiling die sedert april ’21 ons allen beroerde, kreeg veel aandacht in alle media. Een stem die al die tijd maar zelden te horen was, was die van NPW. Deze regionale natuur-, milieu- en terreinbeherende vereniging is nochtans direct betrokken partij. Ze is de directe buur van 3M en wordt getroffen door zeer hoge vervuilingswaarden in het Europees beschermde natuurreservaat Blokkersdijk (100 ha), dat zij officieel beheert. Ook haar vrijwilligers en werknemers die ze tewerkstelt lopen permanent gevaar voor hun gezondheid.

NPW koos er bewust voor om haar belangen op constructieve wijze in te brengen aan de onderhandelingstafel, zonder in de pers aan opbod te doen.
Meerdere overlegrondes werden met veel inzet en overgave afgewerkt, maar de resultaten laten sterk te wensen over. We zien nauwelijks bijsturingen die een oplossing bieden aan onze probleemstellingen Wij hebben de indruk dat de onderhandelingspartners er vooral op uit zijn om onze voorstellen uit te stellen tot de tijd ontbreekt om ze nog in hun eigen strategieën te kunnen implementeren, zodat ze uiteindelijk niet uitgevoerd zullen worden. De hoogste tijd dus om het geweer van schouder te veranderen en naast het verderzetten van de onderhandelingen, de openbaarheid niet langer te schuwen.

Bewarende maatregelen tot onze voorstellen in uitvoering gebracht worden

Ondertussen gaan de werken aan de Oosterweelverbinding en de aanzet tot besluitvorming steeds verder; zo ver zelfs dat de duurzame oplossingen van NPW niet meer zullen kunnen gerealiseerd worden, wegens onomkeerbare beleidsstappen. Dit wil NPW ten allen tijde voorkomen door nu aan de alarmbel te trekken. Als bewarende maatregelen eist NPW dat de reeds vergunde boomkappingen op het terrein van 3M afgeblazen worden en dat de PFOS-berm niet in zijn geplande vormgeving wordt aangelegd.

PFOS-verspreiding zal erger worden dan voordien!

Het boomscherm van 1 kilometer op de grens 3M-E34 , met 200 bomen van 20 m hoog, zal gekapt worden voor de opslag van de PFOS-vervuilde grond. Een betere afscherming van de vervuilde site naar zijn omgeving is nochtans niet denkbaar, maar is gepland te verdwijnen. De verspreiding van de PFOS via de lucht zal door de voorgestelde “sanering” alleen maar toenemen en een mooie landschappelijke afscherming gaat op de schop.

De Palingbeek -ten zuiden van 3M – is zwaar vervuild, vooral als gevolg van de doorsijpeling van vervuild grondwater vanuit het zeer zwaar vervuilde terrein van 3M.
Volgens de vergunning van de Oosterweelverbinding zal de Palingbeek gesaneerd worden, waarna de opgelopen natuurverstoring door de Oosterweelverbinding daar zal gemilderd worden met een ruime natuurinrichting langs de verbrede Palingbeek.

De PFOS-experten willen deze sanering en verbreding beperken, waardoor een deel van de vervuiling onbeheerd in de Palingbeek aanwezig zal blijven. Bij elke onderhoudsbeurt (ruiming) komt de vervuiling terug in omloop. Een niet-verbrede Palingbeek zal uiteindelijk dieper moeten gemaakt worden om het regenwater vanuit Zwijndrecht voldoende snel weg te krijgen. Het is precies daarin dat de denkfout zit: de diepere Palingbeek zal de vervuilende grondwaterstroom van het 5 meter hoger gelegen terrein van 3M naar de Palingbeek nog versterken en de PFOS-verspreiding nog aanzwengelen.

Met de huidige beleidsvoorstellen zal het PFOS-probleem nooit opgelost geraken!

NPW dringt aan op duurzame oplossingen en doet een globaal voorstel

1. Het ononderbroken boomscherm moet behouden blijven want dat is enorm functioneel in het toekomstproject.
2. Alle PFOS-vervuilde grond (>70 μgr/kg/ds) moet gecontroleerd gestockeerd worden op het terrein van 3M, in afwachting van verdere sanering van de ‘beveiligingsberm’ tussen 3M en E34, van de grond én van het grondwater bij 3M. Dat alles op kosten van de multinational. De geplande berm met opslagcapaciteit van 120.000 m3 is hiervoor ruimschoots onvoldoende en moet uitgebreid worden met een strook langs de Canadastraat, om zo een volume van 240.000 à 250.000 m3 te kunnen bevatten.
3. Een duurzame sanering kan enkel gebeuren als het uitermate zwaar vervuilde terrein van 3M geïsoleerd wordt van zijn omgeving, om zo elke verdere bronverspreiding te voorkomen. Dat moet ook gebeuren voor de grondwaterstromen vanuit 3M. Die zullen met het huidige beleid de PFOS blijven transporteren naar het 2 m lager gelegen natuurreservaat Blokkersdijk en de 5 m lager gelegen Palingbeek.
4. Hydrologische isolatie van 3M is mogelijk met de bestaande techniek die een grondwaterkerend scherm tot 4,5 m diep, verticaal in de grond brengt. Dat scherm moet op enkele meter van de grens van het 3M-terrein ingebracht worden en creëert zo een afgescheiden “badkuip”, waarbinnen gedurende de komende tientallen jaren gesaneerd kan worden tot de norm bereikt is. Het gezuiverde water kan dan terug in de bodem gebracht worden buiten de geïsoleerde zone.
   1. Om ruimte vrij te houden voor het behoud van het functioneel boomscherm (en zijn wortelstelsel) en voor het inbrengen van het waterkerend grondscherm moet de PFOS-berm met zowat 10 m verschoven worden in de richting van de -onbenutte- terreinen van 3M.
5. Het is ons niet bekend of de verspreiding van PFOS via regenwaterafvoer naar de riolering al volledig in beeld gebracht is. NPW dringt er op aan om ook voor deze “lozingen” een zuivering tot het behalen van de normen op te leggen en die ook strikt te controleren.

Zonder de door NPW voorgestelde technieken is een PFOS-sanering van 3M tot het behalen van de normen nooit mogelijk en zal de omgeving een blijvende toestroom van PFOS via lucht, bodem en (grond)water aangevoerd krijgen. Er zal dan letterlijk kunnen gesproken kunnen worden van “forever chemicals”.

In naam van Natuurpunt Waasland vzw 22 september 2021

Contact:

Jef Van De Wiele   jef.vandewiele@skynet.be   0476/42.83.32

René Maes   renemaes@gmail.com   0494/17.85.86

Bijlage: plan “Totaalconcept Natuurpunt Waasland”