In Nederland zegt men het zoals het is: eet geen eieren uit eigen tuin. Punt. De reden? PFAS. Te veel, te vaak, te wijdverspreid. Een glashelder volksgezondheidsadvies, gebaseerd op degelijk onderzoek.
15.04.2025 | Grondrecht
In Nederland zegt men het zoals het is: eet geen eieren uit eigen tuin. Punt. De reden? PFAS. Te veel, te vaak, te wijdverspreid. Een glashelder volksgezondheidsadvies, gebaseerd op degelijk onderzoek. In Vlaanderen? Daar mogen we nog twee eitjes per week. Of één, als u zwanger bent of een kind onder uw hoede hebt. Wat ons departement Zorg daarover zegt? “We zien op dit moment geen reden om dat advies bij te sturen.”
Zo klinkt het wanneer een overheid het liever niet te hardop zegt, niet te streng wil zijn, en vooral: de politieke schade wil beperken. In plaats van bescherming krijgen we hier ‘risicoafweging’. Of nog erger: individuele verantwoordelijkheid. Met andere woorden — kies zelf maar of je het risico op immuunstoornissen, vruchtbaarheidsproblemen, leveraantasting of testiskanker wil nemen. Smakelijk.
Intussen weten we dit: op de helft van de onderzochte Nederlandse locaties krijgen mensen die minder dan één ei per week uit eigen tuin eten al méér PFAS binnen dan wat als veilig wordt beschouwd. En dat zijn geen eieren uit de schaduw van Chemours of 3M, maar uit heel Nederland: van Friesland tot Zeeland, van Limburg tot Groningen. De vervuiling is wijdverspreid, de risico’s reëel en het advies helder. Behalve hier.
Wat is dat toch met de Vlaamse overheid en haar onstilbare drang om alles in de hand te houden — behalve de vervuiling zelf? Waarom kiest men bij elk signaal van gevaar keer op keer voor het minimaliseren, voor communicatie die eerder geruststelt dan informeert, voor een slappe houding die vooral voorkomt dat men verantwoordelijkheid moet opnemen?
Misschien omdat men dan zou moeten uitleggen waarom kippen in onze achtertuin PFAS ophopen. Waarom kinderen op zorgboerderijen chemie binnenkrijgen met hun zondagsontbijt. Waarom vervuiling in Vlaanderen structureel wordt getolereerd, gereguleerd en zelfs geïmporteerd — zolang er maar winst in zit en niemand te luid roept. Waarom we, met alle kennis van vandaag, nog steeds geen verbod hebben op PFAS-lozingen, geen verplichte metingen aan schoorstenen, geen werkelijke preventie.
Wat men “risicoafweging” noemt, is in werkelijkheid een afweging tussen politieke rust en publieke bescherming. In Nederland kiest men — eindelijk — voor het laatste. In Vlaanderen opteert men voor de status quo, zolang de verontwaardiging niet te hard doorkookt. Eén ei per week. Twee mag ook. Of geen, als u het niet vertrouwt. De verantwoordelijkheid ligt bij u.
Alleen: hoe moet een burger verantwoordelijkheid nemen voor iets wat hij niet weet? PFAS zit in de bodem, in het gras, in de regenwormen die kippen eten — maar het zit vooral in de doofpotten van beleid dat zijn eigen burgers liever geruststelt dan beschermt. We weten al langer dat er PFAS in onze tuinen zit. We weten hoe hardnekkig die stoffen zijn. We weten dat kinderen extra kwetsbaar zijn. We weten dat we ze nauwelijks uit ons lichaam krijgen eens ze er zijn. Wat we niet weten, is waarom dat nog steeds geen alarmsignaal is dat tot echt handelen leidt.
Vlaanderen moet dringend kiezen: voor zijn kippen of voor zijn kinderen. Voor economische belangen of volksgezondheid. Voor communicatie die waar is, in plaats van geruststellend. De tijd van vrijblijvende eitjes is voorbij.
