Soms valt er, midden in een milieucrisis, een straal licht. Niet van boven, maar uit de bodem.
06.06.2025 | Grondrecht
Een Belgisch bedrijf uit Nijvel, Haemers Technologies, claimt dat het PFAS definitief uit de bodem kan verwijderen. Geen verplaatsing, geen inkapseling, geen eeuwig opslaan in vaten — maar echte, volledige vernietiging. De techniek: verhit de bodem tot 350 graden, vang de dampen op, en breek de giftige PFAS-moleculen definitief af bij 1.400 graden. “On casse la molécule.” Dit is het begin van het einde van de forever chemicals, zegt de CEO.
Wie al maanden leest over bloedwaarden, besmette kippen, verontreinigde wijn, giftige eieren, lozingen in rivieren, en verbranding onder de norm — die mag bij deze primeur best even ademhalen. Want als dit klopt, dan is er eindelijk iets dat tot nog toe ontbrak in het hele PFAS-verhaal: een oplossing.
Maar zoals altijd rijst bij goed nieuws meteen de ongemakkelijke vraag: en wat nu?
Want technologie is nooit het probleem geweest in het PFAS-dossier. De kennis om gevaar te detecteren is er. De wetenschappelijke consensus over gezondheidsrisico’s is er. De wettelijke hefbomen bestaan. Wat telkens ontbreekt is politieke wil. De moed om te zeggen: dit is het punt waarop we niet meer onderhandelen over normering, maar optreden. Geen werkgroep meer, geen communicatiecampagne. Een verbod. Een sanering. Een sluiting. Een daad.
Als Haemers Technologies inderdaad kan wat ze beweren, dan is het geen excuus meer om de status quo te laten voortduren. Dan is er geen reden meer om te wachten tot de Europese Commissie ‘de definitie van PFAS harmoniseert’. Geen reden om ‘capaciteit te evalueren’ of ‘emissienormen in ontwikkeling’ te houden. Dan moet Vlaanderen nú aan tafel. Dan moet OVAM niet evalueren maar investeren. Dan moet de overheid zich niet langer verschuilen achter juridische onzekerheden, maar het voortouw nemen in een saneringscampagne die haar naam waard is.
En ja, dat zal geld kosten. Maar niets is duurder dan niet ingrijpen. Elke ton PFAS die vandaag blijft liggen, verspreidt zich verder. Elke gram die we niet verwijderen, blijft generaties hangen in water, planten, bloed. Als we weten dat de molecule gebroken kán worden, dan is niet breken een keuze. Een immorele.
Deze Belgische technologie is geen mirakeloplossing — en laat ons de peer reviews afwachten. Maar als het effectief blijkt, dan wordt 2025 het jaar waarin niemand nog met droge ogen kan beweren dat PFAS een onoplosbaar probleem is. Dan verdwijnt het laatste alibi van beleidsmakers die decennialang het economische belang boven de volksgezondheid plaatsten.
Wat we nodig hebben is een Marshallplan voor PFAS: Europese samenwerking, publieke financiering, versnelling van vergunningen en onmiddellijke uitrol op de zwaarst getroffen sites. En waarom zou België, dat jarenlang vergiftiging tolereerde aan de poorten van zijn steden, niet eindelijk een voortrekkersrol opnemen?
We kunnen het wél opruimen. De vraag is dus niet langer of het mogelijk is. De vraag is: wie durft eindelijk verantwoordelijkheid nemen nu de technologie beschikbaar is?
De excuses zijn op. De tijd ook!
