We eten het elke dag. Brood. Pasta. Cornflakes. En met elke hap nemen we nu ook een scheutje chemisch afval op.
07.06.2025 | Grondrecht
Een nieuwe studie, uitgevoerd door PAN Europe en Global 2000, onthult alarmerende concentraties trifluorazijnzuur (TFA) in alledaagse graanproducten. Het gaat om een korteketen-PFAS, een zogenoemde ‘forever chemical’ die ontstaat als afbraakproduct van PFAS-pesticiden. De resultaten zijn ondubbelzinnig: álle geteste producten bevatten TFA. Bij conventionele graanproducten liggen de concentraties zo hoog dat de dagelijkse inname bij kinderen al snel vier keer boven de gezondheidslimiet zit.
Laat dat even bezinken. Kinderen die boterkoekjes eten of een kommetje ontbijtgranen — producten uit onze dagelijkse voedselpiramide — krijgen potentieel reproductietoxische stoffen binnen. “Kan de vruchtbaarheid aantasten. Kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind,” aldus de Europese Chemieagentschap ECHA, dat recent voorstelde om TFA in categorie 1B te klasseren. En toch ligt alles nog gewoon in de winkelrekken. Zonder waarschuwing. Zonder bijsluiter. Zonder politieke urgentie.
Wat nog het meest verontrust, is niet de besmetting zélf, maar de tijdlijn. De studie toont een verdrievoudiging van de TFA-waarden in graanproducten in amper tien jaar tijd. En dit is nog maar het begin. Duitse bodemanalyses tonen aan dat landbouwgronden intussen functioneren als een reservoir voor PFAS-residuen, die via regenwater en plantopname ons voedsel binnensluipen. Biologische producten scoren beter, maar zelfs die zijn niet immuun. De vervuiling is wijdverspreid, mobiel, en extreem persistent. TFA spoelt niet weg — het blijft. In onze bodem, in ons water, in ons bloed.
Dat weten we. En we doen niets.
Wat houdt de Europese Unie, zelfverklaard kampioen van het voorzorgsbeginsel, nog tegen om PFAS-pesticiden met onmiddellijke ingang te verbieden? Wat moet er nog gebeuren vooraleer we onze voedselproductie opnieuw vrijwaren van chemisch risicokapitaal?
We weten al dat PFAS het immuunsysteem ondermijnt, hormonen verstoort, kanker kan veroorzaken en schadelijk is voor de ontwikkeling van het ongeboren kind. We weten dat deze stoffen zich opstapelen, over generaties heen. En nu zien we, product na product, glas na glas, bord na bord, hoe dat ook in onze voeding realiteit wordt.
De Europese Commissie werkt, zegt ze, aan herziening van toxicologische referentiewaarden. Conclusies? In 2026. Ondertussen schommelen onze kinderen ongemerkt rond een gezondheidskundige grenswaarde die hun reproductieve toekomst kan aantasten — omdat pesticidenlobby’s een vertragingstechniek beheersen die beleid verstikt.
Dat is onverdedigbaar. En onvergeeflijk.
Het enige juiste antwoord op deze bevindingen is een onmiddellijk verbod op PFAS-pesticiden. Niet volgend jaar. Niet na ‘consultatie met stakeholders’. Vandaag. Tegelijk moeten we de cumulatieve blootstelling — via water, lucht, voedsel — gaan berekenen in onze regelgeving. Geen aparte normen per sector, maar één beschermend kader, gebaseerd op wat werkelijk telt: de totale belasting op het menselijk lichaam. En vooral dat van de meest kwetsbaren.
Zolang dat niet gebeurt, eten we voortaan graan met een schaduw. Brood met een bijsluiter. En het besef dat we, zelfs in ons dagelijks voedsel, steeds minder beschermd zijn tegen dat wat we allang hadden kunnen vermijden.
