De resultaten van het grootschalig bloedonderzoek waardoor de inwoners van Zwijndrecht een krachtig signaal eisen van de overheid om snel werk te maken van ons wonen en leven in een risicozone.
20.03.2025 | Grondrecht
Geachte minister Gennez,
Zwijndrecht wacht. En wacht. En wacht. Het bloedonderzoek heeft de zoveelste alarmbel geluid: de PFAS-vervuiling is niet alleen een historisch probleem, maar een sluimerende, dagelijkse bedreiging voor de gezondheid van de inwoners. Kinderen die buiten spelen hebben hogere concentraties PFAS in hun bloed – een vaststelling die geen verdere nuance vereist, alleen actie. Maar de enige constante in dit dossier lijkt uitstel. Dit is geen kwestie van ‘meer studies’, ‘verder overleg’ of ‘verdere verfijning van beleidsmaatregelen’. Dit is een kwestie van gezond verstand en politieke wil. En vooral: een dringende noodzaak.
Als minister van Welzijn heeft u de sleutel in handen om de bodemsaneringsprojecten, die 3M moet uittekenen en uitvoeren, niet te laten verzanden in halve maatregelen en juridische spitsvondigheden. Het saneren van onze tuinen is geen gunst, geen technische discussie, maar een fundamentele voorwaarde voor een leefbare toekomst. Niet voor een kwart, zoals 3M nu wil, maar volledig – daar waar de metingen het aantonen. De wetenschap is onverbiddelijk: zolang de vervuilde bodem blijft liggen, blijven de inwoners blootgesteld. Waarom zou een multinational die decennialang ongehinderd vervuilde, nu het minimum mogen bepalen van wat er wordt hersteld?
De overheid heeft een rol die verder reikt dan bemiddelen. Ze kan nú beginnen met de sanering van de openbare ruimte in de risicozone, zodat PFAS zich niet langer vrij kan verspreiden bij droogte en wind. Ze kan een nieuw Sitebesluit opstellen dat wél juridisch standhoudt en afdwingbare herstelmaatregelen bevat. Ze kan landbouwers en landeigenaars verplichten om hun gronden te bedekken en zo verdere verspreiding te beperken. En misschien wel het belangrijkste: ze kan een preventieve monitoring starten, waarbij inwoners met verhoogde PFAS-waarden worden opgevolgd om de langetermijneffecten op hun gezondheid eindelijk in kaart te brengen. Want hoe kunnen we spreken van een “voorzorgsprincipe” als er niet eens een degelijk systeem is om deze mensen medisch te begeleiden?
Er is meer mogelijk. De overheid kan werk maken van een PFAS-fonds, gefinancierd door de industrie, dat getroffen gezinnen compenseert voor de schade en kosten waarmee ze geconfronteerd worden. Ze kan een grootschalige staalname op alle percelen organiseren, zodat niet langer onduidelijk is waar sanering noodzakelijk is. Want terwijl beleidsmakers praten, wachten de bewoners van zone 1B en zone 2 al veel te lang in onzekerheid.
Minister Gennez, dit moet niet gebeuren in vergaderzalen of in nog een nieuwe werkgroep. Dit moet gebeuren op het terrein, hier in Zwijndrecht. De inwoners eisen geen beloftes, maar resultaten. Een integrale, maar vooral spoedige aanpak. Dit is geen technisch dossier meer. Dit is een test voor de Vlaamse overheid.
Laat de bevolking zien dat hun zorgen niet verdwijnen in de mist van procedures en rapporten. Laat zien dat het u menens is.
Met hoogdringende groet,
Omwonenden van 3M-fabriek te Zwijndrecht
