PFAS in smartwatchbandjes: rechtszaak tegen Apple roept vragen op

27.01.2025 | Grondrecht

PFAS in smartwatchbandjes: rechtszaak tegen Apple roept vragen op

Draag jij een smartwatch? Dan is er iets wat je moet weten. Recente wetenschappelijke studies tonen aan dat bepaalde polsbandjes van smartwatches gevaarlijke hoeveelheden PFAS bevatten – de zogenaamde ‘eeuwige chemicaliën’. En dat is niet zonder gevolgen. De Amerikaanse techgigant Apple wordt nu aangeklaagd vanwege het gebruik van deze stoffen in hun Apple Watch-bandjes.

Maar wat betekent dit voor jou als drager? En hoe kan een alledaags accessoire een verborgen gezondheidsrisico vormen? Hier is alles wat je moet weten.

Apple voor de rechter: Wat is er aan de hand?

In de United States District Court van Northern California is een rechtszaak aangespannen tegen Apple. De aanklacht? Drie populaire Apple Watch-polsbandjes – de Sport Band, Ocean Band en Nike Sport Band – zouden hoge concentraties PFAS bevatten.

De eisers stellen dat Apple wist dat deze stoffen in hun producten zaten, maar geen actie ondernam. Zij eisen nu terugbetalingen voor consumenten die misleid zijn en vragen de rechtbank om Apple te verplichten transparante productinformatie te geven over de aanwezigheid van PFAS.

Apple reageert: “Apple Watch-bandjes zijn veilig voor gebruikers om te dragen. Naast onze eigen tests werken we samen met onafhankelijke laboratoria om rigoureuze tests en analyses uit te voeren van de materialen die in onze producten worden gebruikt.”

Maar is dat voldoende?

De wetenschap achter PFAS in smartwatchbandjes

Een recent wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd in ACS’ Environmental Science & Technology Letters bracht het probleem aan het licht. Franse wetenschappers analyseerden 22 polsbandjes van verschillende merken en prijsklassen en ontdekten dat sommige bandjes aanzienlijke hoeveelheden PFAS bevatten.
Waarom zitten deze chemicaliën in horlogebandjes? Fluorelastomeren – synthetische rubbers die PFAS bevatten – worden gebruikt om de bandjes water- en zweetbestendig te maken. Handig voor tijdens het sporten, maar mogelijk schadelijk voor de gezondheid.

Wat vonden de onderzoekers?

13 van de 22 bandjes die als ‘fluorelastomeer’ werden verkocht, bevatten fluor.
2 andere bandjes (waarbij niet geadverteerd werd met fluorelastomeer) bleken tóch fluor te bevatten.
Duurdere bandjes (> $30) bevatten meer PFAS dan goedkopere (< $15).
De hoogste PFAS-waarde ooit gemeten in een consumentenproduct voor langdurig huidcontact: 16.000 ppb PFHxA in één staal.

PFAS en je gezondheid: Waarom moeten we ons zorgen maken?

Het is nog niet helemaal duidelijk hoe gemakkelijk PFAS via de huid in ons lichaam komt, maar studies tonen aan dat zweet en open poriën de opname kunnen versterken. En daar zit precies het probleem:
Hoe vaak draag jij je smartwatch?
Gemiddeld 11 uur per dag minstens, en vaak tijdens intensieve activiteiten waarbij je zweet. Dit vergroot mogelijk de opname van PFAS door de huid.

Wat zegt de wetenschap?

Onderzoek van de U.S. Environmental Protection Agency (EPA) wijst uit dat blootstelling aan PFHxA, een veelvoorkomende PFAS, impact kan hebben op:
– Leverfunctie
– Hormoonbalans
– Ontwikkeling en bloedwaarden
Europa neemt actie: Sinds begin 2023 is er al een beperking op PFHxA in bepaalde consumenten- en industriële producten. De verwachting is dat deze regelgeving in de toekomst verder zal worden aangescherpt.

PFAS is overal: Van smartwatches tot bodemvervuiling

Dit nieuws over smartwatchbandjes staat niet op zichzelf. PFAS-vervuiling is wereldwijd een groeiend probleem.

In België werden extreem hoge waarden PFOS, een type PFAS, ontdekt in Zwijndrecht bij de aanleg van de Antwerpse Oosterweelverbinding in 2021.
– Actiegroepen zoals Climaxi en Grondrecht zetten zich in om op milieu- als medisch vlak erkenning en sanering af te dwingen.
– In Ronse werden in 2023 opnieuw extreem hoge PFAS-concentraties gemeten.

De aanwezigheid van PFAS in bodem, water en nu ook consumentenproducten roept grote vragen op over onze blootstelling aan deze stoffen in het dagelijks leven.

Wat kun jij doen?

Wil je PFAS vermijden in smartwatchbandjes? Dit kun je doen:

– Kies voor siliconen bandjes in plaats van fluorelastomeren. Deze bevatten minder of geen PFAS.
– Lees de productomschrijving en let op termen zoals ‘fluorelastomeer’.
– Check onafhankelijke productreviews en studies voor meer transparantie over materialen.